20.3.10

Домашна историја

Пренесено од постар блог:

Татко ми има 73 години. Го преживеал осамостојувањето на Македонија, ја преживеал Југославија, бил дете за време на Втората светска војна.
Неговиот дедо живеел повеќе од сто години. Често заедно паселе овци по Шар Планина. Иако во детството бил овчар, тој е интелектуалец и за време на поранешна Југославија бил технички директор на ОХИС. Ова го кажувам за да биде јасно дека не станува збор за некое селанче. Тој е типичен Македонец кој најмногу се грижи за домот и семејството, кој сè уште ме гледа како дете, ги чува моите деца и постојано е тука (заедно со мајка ми). Живееме во типична семејна македонска куќа. Моето семејство на првиот кат, брат ми со семејството на вториот, а тие на третиот. Тој е понаклонет кон сфаќањата на брат ми (типичен стар комуњар), но кога сме сами заедно не ја пропушта можноста да ми кажува неколку случки од минатото.
Секоја недела (не претерувам) ми ја раскажува следнава случка (случајно да не ја заборавам):
„Дедо ми, кога имаше 102 години, секој ден ми раскажуваше што се случувало во нашето село. За бугарската окупација, за албанската, за српската. За доаѓањето на нивните учители и попови, за менувањето на презимињата. Синко, мене презимето сите ми го менуваа. Сум бил Аврамов, Аврамовиќ, Аврами. Кога заврши војната за првпат ме прашаа како сакам да се викам. Нешто да ти кажам синко, сè сум преживеал, ама од ова нашево ништо не е подобро.“
Така тато раскажува за времето од пред 150 години. Прадедо ми не знаел и не кажал „македонско“ - но кажал „нашево“ - бидејќи тој никогаш не се идентификувал ниту со едните, ни со другите, ни со третите, ниту со четвртите. А тој бил овчар. Целосно неписмен. Но, многу јасно го разликувал туѓото од нашето.

Втората приказна на тато е расправијата што ја имал со бугарска историчарка пред дваесетина години. Таа ми ја раскажува малку поретко (на две недели).
Кога дошле бугарски претставници во ОХИС цела делегација ја однеле во „нивниот“ Охрид. Историчарката падавичарела гледајќи ја „Бугарската престолнина“, „бугарската“ Самоиловата тврдина итн. Кога седнале да ручаат историчарката почнала да му зборува на татко ми како тој е неосвестен Бугарин, дека сè македонско е бугарско и дека тој нема поима, туку е инструран србоман. Се разбира дека татко ми не можел да ги поднесе таквите навреди и и рекол:
„Госпоѓо, прво, Вие не можете да ми кажете што сум јас. Јас Ве уверувам дека сум Македонец. А второ, ако сè ова беше бугарско, зошто тогаш Бугарија дозволи оваа територија да остане под Отоманската Империја? Ако тука живееја Бугари, немаше ли Бугарија да се загрижи за својот народ како и за останатиот и да го ослободи. Според тоа, јасно е дека тука не живеат Бугари. А ако толку инзистирате, нека ви биде. Но, од 1945 тука признаено живеат Македонци, во посебна Република, со посебен јазик. А, ако сакате доказ, тоа сум јас. Како можете во мојата држава да дојдете и да ми кажете што сум и кој сум? Бидете убедена дека не сум Бугарин и никогаш нема да бидам!“
Тато е многу задоволен од епилогот на оваа случка. Историчарката немала противаргументи и признала дека е голем пропуст на Бугарија што не ја „ослободила“ Македонија од турското ропство.

Третата приказна е полајт. Таа ја раскажува во посебно расположение. Тогаш, кога јас ќе му истрчам со разни „историски аргументи“. Случката повторно се однесува на Бугарија.
Некој соработник од Бугарија никогаш не бил во „старата татковина“. Неговите сонародници му ја опишувале и му кажувале дека кога ќе ја мине границата нема да забележи разлика и дека во Македонија живеат само Бугари. Него, исто така го прошетале низ Македонија, биле во Охрид, но не зафаќале политички теми. Последниот ден, кога се поздравувале со татко ми, тој му рекол: „Кога тргав наваму ми велеа дека во Македонија живеат само Бугари, но јас во Македонија не видов ниту еден Бугарин, туку само Македонци. Тоа сега јас ќе им го кажам на сите мои сонародници.“
И така. Секојдневно живеам со историјата на татко ми. Има и други приказни кои не му се толку интересни, па поретко ми ги раскажува. Но, со овие триумфалните, живееме секој ден.

И да, јас сум Македонка и тоа не може никој да ми го одземе.

No comments:

Post a Comment